خنده‌دارترین کشفیات علمی سال 2010 چه بود؟

چگونگی جمع‌آوری فین نهنگ، تاثیر ناسزاگویی بر کاهش درد، اثبات مخلوط شدن آب ونفت، کارایی مدیریت شانسی ، کشف میکروب ریش، درمان آسم با شهربازی، استفاده از کپکبرای طراحی راه‌آهن و پوشیدن جوراب روی کفش...

جایزه سالانه ایگ‌نوبل که یک هفته قبل از معرفی برندگان جایزه نوبل معرفیمی‌شود، توسط بنیاد ایمپروببل ریسرچ پایه‌گذاری شده و هدف از آن، توجه به تحقیقاتیاست که شاید در نگاه اول شما را به خنده بیاندازد، اما در پس این خنده تفکر عمیقینهفته که ارزش واقعی این تحقیقات را مشخص می‌کند.

برندگان امسال ایگ‌نوبل، پژوهشگرانی از اقصی نقاط جهان که همگی آنها در یکویژگی با هم مشترک بودند؛ آن هم این که به تحقیق روی چیزهایی پرداخته بودند که کمترکسی آن‌ها را جدی می‌گیرد، کسی چه می‌داند شاید حتی خود آنها هم در ابتدا از چنینفکری به خنده افتاده باشند!

گروه فورت دتریک و دیگر برندگان برای اولین بار در تاریخ ایگ‌نوبل برندهیک جایزه نقدی هم شدند: در رقابت با 1.3 میلیون دلار امریکا که به برندگان جایزهنوبل داده می‌شود، به هر برنده این جایزه 10 تریلیون دلار! تعلق گرفت، ولی متاسفانهاین بنیاد به جای دلار امریکا، دلار زیمبابوه در اختیارداشت!!!

ایگ‌نوبل مهندسی برای فین کردن نهنگ
دایانجندرون از انستیتوی ملی پلی‌تکنیک مکزیک و همکارانش با اثبات این که می‌توان ازهلیکوپترهای کنترل از راه دور برای جمع‌آوری ترشحات بینی نهنگ‌ها استفاده کرد،جایزه ایگ‌نوبل مهندسی را به خود اختصاص دادند.
این گروه در حال تحقیق بر رویسلامت نهنگ‌ها با نظارت بر مایعی است که از بینی (اگر بتوان آن را این‌گونه نامید) نهنگ‌ها خارج می‌شود. در تحلیل میکروسکوپی، از این خروجی می‌توان استفاده کرد تادریافت که کدام گونه‌هایی از باکتری‌ها در داخل بدن یک نهنگ سالم و یا بیمار از هرسن و سالی یافت می‌شود.

ولی به وضوح روشن است که جمع‌آوری این ترشحات به سادگی فین کردن در یکدستمال نیست؛ اما هنگامی که یک نهنگ آب را با فشار از سوراخ بالای سر خود بیرونمی‌داد، پاسخ این سوال به معنای واقعی کلمه به صورت این پژوهشگران برخورد کرد(!). جندرون توضیح می‌دهد: «خیلی بو دارد! و حتما باید در آن باکتری یافت شود»
گروهاز هلیکوپتری یک متری که از روی یک قایق کنترل می‌شد، استفاده کرد تا ظروف کشتمیکروب را بالای سر نهنگ‌ها و در معرض آبی که می‌پاشند، به پرواز درآورند. این روشیغیرتهاجمی است که هرچند نهنگ‌ها متوجه آن می‌شوند، ولی اهمیتی به آننمی‌دهند.

کارنا آسودو وایت‌هاوس از انجمن جانورشناسی لندن می‌گوید: «آیا هیچ راهدیگری برای نمونه‌گیری از بزرگ‌ترین پستاندار جهان بدون دست زدن به او به ذهن شمامی‌رسد؟»

ایگ‌نوبل صلح: ناسزاگویی درد را کاهشمی‌دهد
اگر کسی از افراد مورد علاقه شما بتواند بارانی از ناسزا را برزبان جاری کند، احتمالا خبر از چیزی دارد که شما ندارید: ناسزا گفتن نوعی واکنش بهدرد است و واقعا می‌تواند به تسکین درد کمک کند! دست‌کم این ادعایی است که گروهی ازپژوهشگران دانشگاه کیل انگلیس مطرح کرده‌اند و توانسته‌اند با ادعای خود، جایزه صلحامسال را به خود اختصاص دهند.

این پژوهشگران با طراحی تحقیقی گسترده، از داوطلبان خواستند تا دست‌هایخود را تا هر وقت که می‌توانند، در آب بسیار سرد قرار دهند. کسانی که اجازه داشتندکه یک ناسزا را تکرار کنند، در مقایسه با گروه دیگر که مجاز به انجام چنین کارینبودند، توانستند درد را دست‌کم 50 درصد بیش از گروه دیگر تحمل کنند.

ناسزاگویان همچنین ضربان قبل بالاتر و سطح درد کمتری را به نسبت گروهمودب‌تر از خود نشان دادند، که شاید به دلیل پاسخ «بجنگ یا بپر» بود که با فعل وانفعالاتی مانند کاهش سطح آدرنالین، سطح تهدید را کمتر می‌کند.

ولی تحقیقات بیشتر نشان می‌دهد که این کاهش درد در کسانی که به طور معمولبددهن نیستند، خیلی بیشتر است؛ در حالی که این کاهش برای کسانی که عادت بهناسزاگویی دارند کم و یا ناچیز است.
ریچارد استیونز از روانشناسان دانشگاه کیلکه در این تحقیق مشارکت داشته، می‌گوید: «ناسزا گفتن خوب است، ولی در آن افراطنکنید».

ایگ‌نوبل شیمی: واقعیت در مورد آب و نفت
حادثهچاه نفت شرکت بریتیش‌پترولیوم (بی‌پی) و لکه نفتی خلیج مکزیک شاید توانسته باشدباور قدیمی عدم امکان ترکیب آب و نفت را نقض کرده باشد. اکنون این شرکت به همراهاریک آدامز از ام‌آی‌تی (انستیتو فناوری ماساچوست)، اسکات سوکولوفسکی از دانشگاهای‌اند‌ام تگزاس و استفان ماسوتانی از دانشگاه هاوایی برای اثبات این که آب و نفتبا هم ترکیب می‌شوند، توانسته‌اند جایزه ایگ‌نوبل شیمی را از آن خود کنند.

این سه دانشمند، یک دهه پیش با سرویس مدیریت معادن ایالات متحده و 23 شرکتنفتی همکاری کردند تا تاثیرات یک لکه نفتی را در آب‌های عمیق بررسی کنند. آن‌ها 60متر مکعب از انواع ترکیبات نفت خام و گاز طبیعی را در عمق 800 متری آب در دریاینروژ آزاد کردند و تلاش کردند تا بر خروجی آن نظارت کنند و ببینند که چه اتفاقیمی‌افتد. آنها با شگفتی دریافتند که جریان‌های اقیانوسی در 300 متری بالای بستردریا، ترکیباتی از نفت و حباب‌های گاز را در توده‌هایی به دام می‌اندازد. ولی البتهشگفتی آنها به اندازه شریکشان در این جایزه نبود! ‌شرکت بی‌پی در بهار و تابستانسال جاری نتایج تحقیقات آنها را در مقیاسی بسیار بزرگ‌تر و طولانی مدت‌تر (و البتهپر هزینه‌تر) در خلیج مکزیک تجربه کرد.

سوکولوفسکی می‌گوید: «اگر اقیانوس بی‌حرکت بود، آن‌گاه نفت چاه حادثه دیدهبه سرعت به سطح آب می‌آمد و با آب اقیانوس ترکیب نمی‌شد. ولی آزمایش‌ها و پژوهش‌هایمیدانی که ما انجام دادیم، نشان داد که جریان‌های اقیانوسی و تفاوت چگالی منجر بهاین می‌شوند که قطرات کوچک نفت از توده اصلی جدا شوند و با آب مخلوط شوند. احتمالااین خوب است که حجم وسیعی از نفت با آب مخلوط شده و در زیر سطح آب باقی مانده، چراکه میکروب‌ها راحت‌تر می‌توانند آن را تجزیه کنند و تاثیر آن را بر حیات وحش کاهشدهند».

ایگ‌نوبل مدیریت: کارایی بهینه مدیریتشانسی
شاید بی‌پی بتواند از پژوهش‌هایی که برنده جایزه مدیریت سال جاریشد نیز سود ببرد. آلساندرو پلوچینو، آندرئا راپیساردا و سزار گارافالو از دانشگاهکاتانیای ایتالیا، نگاه تازه‌ای به اصل پیتر انداختند. این سه نفر با استفاده ازنظریه بازی‌ها نشان دادند که بهترین راه برای ارتقای بازدهی یک سازمان، این است کهیا هر بار به طور تصادفی به یک نفر از کارمندان ارتقای رتبه داده شود، و یا به طورتصادفی به بهترین و بدترین اعضا ارتقا داده شود. و این یعنی این‌که برای ارتقانیازی به داشتن شایستگی نیست!

اصل پیتر که موضوع کتابی محبوب در سال 1969 / 1348 بود، بیان می‌دارد کهدر یک نظام سلسله مراتبی، هر کارمندی به طور مداوم ارتقای شغل می‌گیرد تا این‌کهبالاخره به جایی می‌رسد که لیاقت آن را ندارد! نکته جالب‌تر اینجاست که در این رتبهبه طور نامحدود باقی می‌ماند.

گروه راپیساردا برای این مشکل راه‌حل عجیبی یافتند؛ ارتقای تصادفیکارمندان. با خلق مدل‌های کامپیوتری از سازمانی با 160 نفر کارمند، آنها دریافتندکه چنین سیستمی می‌تواند کارایی بالاتری به نسبت سیستمی داشته باشد که در آن افرادبر حسب شایستگی‌های خود ارتقای مقام می‌گیرند. حتی ارتقای متناوب بهترین و بدترینکارمندان نیز از مدل استاندارد ارتقا بر حسب شایستگی بهتر بود.

به گفته راپیساردا، دلیل این امر این است که نمی‌توانید بگویید که چونافراد در کار قبلی خود خوب بوده‌اند، پس در شغل فعلی نیز خوب خواهند بود؛ در نتیجهارتقای تصادفی در عمل بازدهی کلی را بهبود می‌بخشد: «ایده این است که اگر کسی واقعاخوب کار می‌کند، بهتر این است که جابجا نشود! به او پاداش بدهید، ولی او را در جایخود نگاه دارید. کسی که یک دکتر خوب است، شاید یک رئیس خوب برای بیمارستاننباشد».

ایگ‌نوبل بهداشت عمومی: کشف میکروب ریش
مانوئلباربیتو, چارلز متیوز و لری تیلور از اداره سلامت و ایمنی فورت دتریک مریلند بهخاطر کار بر روی یک خطر آزمایشگاهی که اولین بار در سال 1967 / 1346 به وجود آن پیبرده شد، جایزه امسال ایگ‌نوبل بهداشت عمومی را به خانه بردند.

باربیتو توضیح می‌دهد: ‌«دانشمندی که هیچ‌گاه برای ما مشکلی ایجاد نکردهبود، هنگامی که در یک آزمایشگاه قرنطینه شده کار می‌کرد، ریش گذاشته بود. ایندانشمند از اصلاح صورتش خودداری می‌کرد، چرا که هیچ‌گونه شواهدی وجود نداشت که نشاندهد این ریش‌ها یک خطر محسوب می‌شوند».

این شد که باربیتو و سه داوطلب ریش‌های خود را به مدت 73 روز نتراشیدند وسپس باکتری‌های بی‌خطری را روی آن‌ها اسپری کردند و نشان دادند که شستشو و پاک کردنجرم از روی یک صورت ریش‌دار خیلی سخت‌تر از یک صورت صاف است!

آنها که به همین حد قانع نشده بودند، ریش مصنوعی را روی یک مانکنگذاشتند،‌ یک باکتری بیماری‌زا را روی آن اسپری کردند و در نهایت مانکن را در معرضجوجه‌ها و خوکچه‌های هندی قرار دادند. نتیجه آزمایش مشخص بود: برخی از این موجوداتمریض شدند. البته این تنها نتیجه نبود، حاصل دیگر این آزمایش، پذیرفتن واقعیت وآشتی همکارشان با ادوات اصلاح صورت بود.

ایگ‌نوبل پزشکی: تجویزشهربازی برای آسم
افراد مبتلا به آسم به این که همیشه دارو مصرف کنند ودست‌کم یک اسپری تنفسی در جیب بغل خود داشته باشند، عادت کرده‌اند. ولی پژوهشگرانیاز هلند با ابداع روش درمانی غیرعادی برای این بیماری، جایزه ایگ‌نوبل پزشکی را بهخود اختصاص دادند:‌ سوار شدن بر رولر اسکیت!

سایمون ریتولد از دانشگاه آمستردام و از اعضای این گروه توضیح می‌دهد: «احساسات منفی پیش از سوار شدن بر رولر اسکیت، با تنگی نفس ارتباط دارد. چنین چیزیحتی برای کسانی که سابقه بیماری‌های تنفسی ندارند هم صادق است. ولی ما همچنیندریافتیم که احساسات مثبت بعد از پایان سواری با رولر اسکیت، با برطرف شدن مشکلتنگی نفس همراه است؛ حتی در بیماران با سابقه پیشین آسم».

نتیجه اخلاقی این کشف این است که شهربازی، بهترین درمان آسم به شمارمی‌رود.

ایگ‌نوبل طراحی سیستم حمل‌ونقل: راه‌آهنکپک‌زده
در سال 2008، گروهی از پژوهشگران ژاپنی و مجارستانی با اثباتاین که کپک لجن می‌تواند با موفقیت در یک مسیر پر پیچ و خم مسیریابی کند، برندهایگ‌نوبل طراحی سیستم حمل‌ونقل شدند. در سال جاری برخی از اعضای این گروه بار دیگراین جایزه را برنده شدند، البته این بار برای طراحی یک شبکه راه آهن کارامد بااستفاده از همان کپک‌ها.

آن‌ها، کپک لجن را بر روی نقشه‌ای که توکیو و شهرهای اطرافش را نشانمی‌داد، کشت کردند؛ به جای هر یک از شهرها یک ذخیره غذایی قرار دادند و اجازه دادندکه کپک‌ها با رشد طبیعی، یک شبکه را تشکیل دهند.
مارک فریکر از کالج پمبروکدانشگاه آکسفورد می‌گوید: «ما می‌دانیم که انسان‌ها چگونه شبکه خود را ایجادکرده‌اند، ولی آیا راه‌حل کپک‌های لجن هم می‌تواند راه حل مفیدی باشد؟

شبکه‌ای که کپک‌های لجن ایجاد کردند تا حد زیادی شبیه به شبکه موجود راه آهنتوکیو بود؛ و جالب اینجاست که شبکه جایگزینی که کپک‌های لجن پیشنهاد دادند، بازدهیکمتری از شبکه فعلی ندارد! با اعمال الگو‌های طبیعی شبکه‌سازی کپک‌های لجن به یکمدل کامپیوتری، دانشمندان می‌توانند طراحی شبکه‌های هوشمند حمل‌ونقل را از یک منبععجیب و غریب بیاموزند».

ایگ‌نوبل فیزیک: جوراب را روی کفشبپوشید
نتایج عجیب یک آمارگیری عجیب‌تر (!) نشان می‌دهد که وقتی افرادجوراب به پا داشته باشند، احتمال اینکه روی یخ لیز بخورند، کمتر از وقتی است کهجوراب به پا نداشته باشند. و شگفت‌انگیزتر (و یا شاید احمقانه‌تر) این که این امروقتی محقق می‌شود که افراد جوراب خود را روی کفش یا چکمه خود به پا کنند. این تحقیقعالمانه! و این نتایج نبوغ‌آمیز را لیان پارکینز، شیلا ویلیامز و پاتریشیا پریست ازدانشگاه اوتاگو در نیوزیلند به دست آورده‌اند.
در روزهای متعددی در هر زمستان،خیابان‌های شیب‌دار داندین در نیوزیلند با لایه‌ای از یخ پوشیده می‌شود و برای</s

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: